Hỏi: Tôi có người quen vừa làm thiết kế và xây dựng. Tôi định nhờ bên đó xây dựng, còn thiết kế thì nhờ một kiến trúc sư quen biết với vợ tôi. Khi trao đổi về vấn đề này thì tôi được anh ta tư vấn rằng, nếu nhờ anh ta vừa thiết kế, vừa xây dựng thì ngoài việc được lợi nhờ giảm giá thành thiết kế, giá thành xây dựng cũng giảm hơn giá trị trường. Còn nếu anh ta chỉ thi công, đơn vị thứ ba thiết kế, giá thành thi công không thể giảm được, ít nhất phải là giá thị trường trở lên. Anh ta có giải thích cho tôi hiểu sơ sơ nhưng thú thật tôi vẫn rất mong muốn được tư vấn thêm về vấn đề này để có thêm cơ sở quyết định. Xin cảm ơn trước.

Tư vấn: Trước đây tôi có một thời gian làm bên ngành tư vấn xây dựng các công trình công nghiệp và có cơ hội tiếp xúc với nhiều nhà đầu tư nước ngoài. Họ luôn luôn tách riêng phần thiết kế và xây dựng ra làm hai giai đoạn riêng biệt và giao cho hai đơn vị khác nhau thực hiện. Điều này không có gì ngạc nhiên vì khắp nơi ai cũng làm như vậy. Riêng có một số nhà đầu tư Nhật, họ có cách làm khác. Họ giao cho các đơn vị xây dựng một gói tổng thể, bao gồm cả thiết kếvà xây dựng để nghiên cứu chào giá đấu thầu. Họ nói rằng, công việc thiết kế nhà xưởng không có gì khó khăn nên giao cho nhà thầu thiết kế luôn để họ nghiên cứu đồng thời các giải pháp thiết kế và thi công tiết kiệm nhất. Đến bây giờ công trình ấy vẫn hoạt động tốt và không có bất cứ sự cố đáng tiếc nào xảy ra.
Quả vậy, khi tách việc thiết kế ra một giai đoạn riêng, không chịu áp lực của việc tối ưu hóa chi phí xây dựng, các đơn vị thiết kế có xu hướng thiết kế thiên về an toàn, điều này khiến cho công trình tiêu tốn nhiều vật liệu hơn, các giải pháp kiến trúc chưa hợp lý hoặc được nghiên cứu kỹ cũng có thể làm cho việc thi công khó khăn và tốn tiền hơn.  Ở Singapore, họ ý thức được điều này nên đưa ra tiêu chuẩn Green Mark để đánh giá độ tối ưu của các thiết kế qua các tiêu chí như: kg sắt/m2 sàn, hoặc m3 bê tông /m2 sàn, chỉ số sử dụng năng lượng … Khi tòa nhà đạt được Green Mark cao thì đồng nghĩa với việc được cộng đồng đánh giá cao, có thể bán được giá cao hơn vì nó tham gia vào việc phát triển bền vững, sử dụng ít năng lượng, tài nguyên.

Tôi cũng đã có dịp làm công trình tại một số khu dân cư. Mẫu nhà như nhau, chỉ có giải pháp thiết kế kết cấu là khác nhau. Tôi đã có dịp so sánh thiết kế do chúng tôi thực hiện (chúng tôi đồng thời là nhà thầu) so với một số đơn vị thiết kế khác đối với mẫu nhà đó, thông qua chỉ số khối lượng sắt trên m2 sàn. Kết quả là chúng thiết kế tiết kiệm hơn do chúng tôi phải tối ưu hóa để tiết kiệm chi phí đầu tư. Ngoài ra, giải pháp sử dụng vật liệu hoàn thiện một cách khôn ngoai, vừa phải cũng giúp cho thiết kế giảm được rất nhiều chi phí đầu tư mà độ sắc sảo và tính thẩm mỹ của công trình không bị ảnh hưởng.

Với kinh nghiệm của tôi thì bạn có thể giao cho anh ta thiết kế luôn để tối ưu hóa chi phí đầu tư nhưng bạn phải chắc chắn về khả năng triển khai hồ sơ của anh ta nhé.